Kuchnia słowacka przypomina bardzo tę czeską, jednak gdy przyjrzymy się bliżej produktom i recepturom wybranych potraw, zobaczymy, że różnica jest raczej spora. Na talerzach Słowaków krzyżują się elementy nie tylko kuchni czeskiej, ale też węgierskiej, polskiej, austriackiej czy rosyjskiej. Słowacy lubią zjeść tłusto i w ogóle się z tym nie kryją. Prym, podobnie jak u czeskich sąsiadów, wiedzie Vypráżený syr. Jest to plaster sera, panierowany i smażony na głębokim oleju. Podaje się go z ziemniakami lub w bardziej nowoczesnej formie – z frytkami i dużą ilością sosu tatarskiego. To obowiązkowy przysmak dla wędrującego po Słowacji kulinarnego turysty. Kolejną sztandarową potrawą słowacką są Bryndzové halušky – kluski z ziemniaków, podawane z serem bryndza i boczkiem. Amatorom słodkości mogą przypaść do gustu Parené buchty – drożdżowe pyzy nadziewane dżemem i posypane makiem lub orzechami. Z kolei idealną opcję dla wielbicieli mięs stanowi Rezeň, czyli panierowany sznycel wieprzowy. Smacznym kąskiem są też Lokše (naleśniki z ciasta ziemniaczanego, pieczone bezpośrednio na piecu) lub Široké rezance s twarohem a sloninou (tagliatelle z twarożkowym serkiem i przysmażanym bekonem). Często na stołach pojawiają się też pierogi z bryndzą i boczkiem – bryndzove pirohy. 

Dla tych, którzy oczekują wrażeń odmiennych od smażonego sera i knedlików, polecamy np. karpia w cieście piwnym z orzechami i czosnkiem, a także placki ziemniaczane nadziewane wieprzowiną. Apetyczną propozycją jest ponadto Szegedinsky gulasz, przygotowywany z wieprzowiny, kiszonej kapusty i kwaśniej śmietany. Warto wreszcie skosztować aromatycznej Halászlé, czyli zupy rybnej z papryką, oraz klusek ziemniaczanych z kiszoną kapustą, zwanych Strapačkami. Kulinarna Słowacja to także zupy. Wybór jest szeroki i na pewno każdy znajdzie dla siebie coś smacznego. Cibuláčka to klasyczna zupa cebulowa z surowym jajkiem. Z kolei Kapustnica to zupa z kiszonej kapusty, przypominająca znany i lubiany w Polsce kapuśniak lub kwaśnicę. Podobnie jak w Czechach, również na Słowacji praktycznie wszędzie można spotkać ludzi zajadających się zupą czosnkową, czasami podawaną w chlebie. Popularne są też rosół i fasolowa. 

Bardzo ważny segment kulinarnej tradycji Słowaków stanowi piwo – temat zasługujący co najmniej na osobny artykuł. Jedną z najpopularniejszych słowackich marek jest słynny Złoty Bażant (Zlatý Bažant), warzony w Hurbanovie i będący własnością koncernu Heinekena. Z tego samego browaru pochodzi Kelt – klasyczne piwo typu lager. Inne słowackie marki browarnicze, z którymi warto się zapoznać, to: Topvar, Šariš czy Urpiner. Nieco niższą półkę – zarówno pod względem ceny, jak i jakości – stanowią piwa Stein i Corgoň. Słowacki rynek browarniczy w coraz większym stopniu zagarniają piwa z Czech – będąc z wizytą na Słowacji, bez trudu dostaniemy np. produkowanego w czeskim Náchodzie Primatora czy warzonego w Pradze Staropramena. Podobnie jak u Czechów, na Słowacji przyjęło się także łączyć piwną konsumpcję z apetycznymi przekąskami. Najlepiej sprawdzą się tu Oravské Korbáčiký. To rodzaj serków – słonych lub wędzonych – przypominających oscypki i formowanych w podłużne „warkocze”.

Czym byłby posiłek bez smacznego deseru? Również w tym przypadku Słowacy mają dość szeroką paletę słodkości do wyboru. Orechovnik to orzechowa rolada, przypominające nieco makową struclę, natomiast Laskonky jest puszystym ciastem z orzechami i kremowym nadzieniem. Skalický Trdelnik to wypiek przyrządzany na rożnie obrotowym, umieszczonym nad ogniem. Produkowany jest w sposób tradycyjny, poprzez nawinięcie wyrośniętego ciasta drożdżowego na „trdlo”, czyli drewniany wałek. Nawiniętą masę naciera się ubitymi białkami, posypuje siekanymi orzechami włoskimi, migdałami lub pestkami moreli. Całość piecze się na wolnym ogniu, aż do uzyskania złotego koloru. Na koniec ciasto posypywane jest mieszaniną cukru pudru i cukru waniliowego. Oprócz powyższego wypieku warto na Słowacji skosztować także knedli z dżemem i owocami oraz Palačinków – naleśników z dodatkiem owoców, orzechów lub czekolady. 

Smaków i zapachów odnajdziemy na Słowacji prawie tyle samo, co zapierających dech w piersiach widoków, zabytków oraz turystycznych atrakcji. Na liście miejsc wartych odwiedzenia nie może zabraknąć Bratysławy – wraz ze wznoszącą się nad miastem twierdzą, kompleksem gotyckich katedr i kościołów, barokowymi i klasycystycznymi pałacami, nagromadzeniem muzeów i innych ośrodków kultury. Przemierzając Słowację, warto zwiedzić także zamek w Trenczynie, historyczne miasto Nitra i jego Pałac Biskupi, zabytkową starówkę w Żylinie, Bańską Bystrzycę o bogatej górniczej i przemysłowej tradycji, malowniczy Preszów oraz Koszyce – wyróżnione tytułem Europejskiej Stolicy Kultury na rok 2013. Polecamy i zapraszamy – zbójnickie menu Słowacji czeka w gotowości. 

Zdjęcie tytułowe: Wikimedia Commons, Juloml, CC BY-SA 3.0